De aandelenkoersen in de VS hebben positief gereageerd op de Republikeinse ‘clean sweep’ en de herverkiezing van Trump. Dit is begrijpelijk omdat ze de belastingen voor bedrijven willen verlagen en dit 4% tot 6% hogere winsten na belastingen gaat opleveren. Dit betekent dat tot nu toe de waarderingen niet veel veranderd zijn.
Nu hangen de waarderingen in de eerste plaats af van de hoogte van de langetermijnrentes en het vertrouwen in de toekomst. Dit laatste is na de verkiezingen duidelijk gestegen, omdat veel Amerikanen van mening zijn dat hun land de verkeerde kant op gaat en Trump duidelijk aangeeft het roer om te zullen gooien. Gezien het succes van Trump als zakenman, zijn vermeende kunde om deals te kunnen sluiten en zijn plannen om andere zeer succesvolle zakenmensen binnen de regering te halen, heeft men daar ook vertrouwen in. De vraag is echter of dit terecht is:
- In veel landen is al vaak geprobeerd succesvolle zakenmensen binnen de politiek te trekken, maar meestal was dit niet succesvol. Een succesvolle politicus moet over andere eigenschappen bezitten dan een succesvolle zakenman.
- We hebben al gezien dat na de verkiezingen de langetermijnrentes zijn gestegen. Zet dit door dan gaat dit de koers/winst verhoudingen omlaag drukken.
Wat bij beide punten een belangrijke rol speelt is dat als men naar de aanstellingen van Trump kijkt, dit wijst op allerlei spanningen die binnen en buiten de VS gaan ontstaan.De minister van justitie lijkt als voornaamste taak te krijgen Trump van allerlei juridische aantijgingen te verschonen, het ministerie van educatie wordt gesloten, minderheden krijgen minder aandacht, er worden veel meer conservatieve rechters aangesteld, enz. Daarnaast kan er gemakkelijk een handelsoorlog ontstaan en zullen de spanningen tussen de VS enerzijds en China en Europa anderzijds gaan oplopen. De vraag is wat dit met het vertrouwen in de toekomst gaat doen?
Een andere vraag is hoe de rentes zich verder zullen ontwikkelen? Fed voorzitter Powell gaf gisteren al aan dat de Fed geen haast hoeft te maken met het verder verlagen van de kortetermijnrentes. Niet alleen draait de Amerikaanse economie op dit moment beter dan verwacht en lijkt de inflatie tussen 2,5% en 3% te blijven steken, maar de plannen van Trump wijzen bovendien in de richting van meer inflatie, o.a. door vermindering van het aantal buitenlandse werknemers, hogere importtarieven en meer fiscale stimulering.
Met name de fiscale stimulering is belangrijk om goed in de gaten te houden. Op dit moment is er in de VS sprake van vrijwel volledige capaciteitsbezetting en zeer lage inflatie. Wil je te veel oplopende loonstijgingen en inflatie voorkomen, dan mag de groei niet boven de potentiële groei uitkomen. Deze ligt volgens de Fed op circa 1,8%, terwijl de economie nu met 2,5% a 3% groeit. Nu is het wel zo dat door een mogelijk hogere productiviteitstoename als gevolg van AI de potentiële groei hoger komt te liggen, maar de meeste experts zien dit voorlopig slechts in zeer beperkte mate gebeuren. Gat e dan ook nog eens fors fiscaal gestimuleerd worden dan gaat de Amerikaanse economie oververhitten en zal de Fed moeten ingrijpen om door hogere rentes de groei weer naar potentiële groei terug te duwen. Er ontstaat dan een combinatie van betrekkelijk lage groei en relatief hoge rentes.
Dit is precies het tegenovergestelde is van hetgeen Trump de kiezers belooft heeft, dus hoe zal hij hierop reageren? En nog belangrijker; hoe zal de obligatiemarkt hierop reageren? De post te betalen rente wordt dan de grootste post op de begroting en gaat daarmee andere uitgaven verdringen die noodzakelijk zijn voor de groei in de toekomst. Zodra de obligatiemarkt ook maar even ruikt dat het die kant opgaat komen de obligatiekoersen in een vrije val terecht. Het betekent namelijk dat of de overheid failliet gaat of dat het tekort gefinancierd gaat worden met geld dat er door de centrale bank bij gecreëerd gaat worden. En dus veel hogere inflatie…..
De hamvraag is natuurlijk; komt het zover? Daar weet niemand het antwoord op, omdat het van vele factoren afhangt. Het enige dat men wel kan stellen is dat de VS gevaarlijk deze kant op beweegt. Daar kunnen overigens nog wel een paar kanttekeningen bij geplaatst worden:
- De belastingverlagingen die Trump wil doorvoeren, moeten eerst door het Congres goedgekeurd worden. Dit kan mogelijk nog een behoorlijke tijd in beslag nemen. Evenzeer kunnen ze door het Congres afgezwakt worden. Het is zeker niet zo dat het congres van plan is alles van Trump klakkeloos over te nemen. Dit geldt overigens ook voor de hoge functionarissen die hij voorstelt.
- Mogelijk wordt er op de uitgaven flink bezuinigd, aan de hand van de voorstellen die Elon Musk gaat doen. Vooralsnog ziet het er echter niet naar uit dat dit een grote invloed zal krijgen, al helemaal niet op de kortere termijn.
Wat ons betreft zien we de langere termijn rentes in ieder geval zo veel stijgen dat dit de waarderingen omlaag gaat drukken. Zeker als de rente op 10 jarige Amerikaanse staatsobligaties duidelijk boven de 4,5% uitstijgt (nu ca. 4,45%), want dan komt de weg vrij voor een verdere stijging naar 5%. Zou de 10 jarige rente ook daarboven uitstijgen, dan zouden we dit zien als „de kanarie in de kolenmijn“ en er op duiden dat de situatie uit de hand begint te lopen.
