Amerikaanse rentes minder, Europese rentes meer dan verwacht omlaag.
De Amerikaanse aandelenmarkt verkeert in een soort van staat van euforie, vanwege de verwachting dat de Fed binnenkort de rente fors zal gaan verlagen. Ook gaat men ervan uit dat de ECB de rente nog verder gaat verlagen, zij het een stuk minder dan de Fed. Om te beginnen is het opvallend dat de aandelen hier zo positief op reageren, omdat in het verleden de aandelen nog al eens hard onderuit gingen terwijl de rente daalde. Het zit dan ook ingewikkelder in elkaar.
Meestal wordt de rente verlaagd als de inflatie daalt en/of de economie in een recessie zit of dreigt in terecht te komen. Waar het dan om draait, is, hetgeen de reële rente - het verschil tussen de nominale rente en de inflatie (verwachtingen ) - gaat doen. Gaat deze omlaag dan wordt de economie gestimuleerd. Het kan echter ook zo zijn dat de inflatie minder daalt dan de nominale rente en de reële rente juist oploopt. Iets dat nog al eens gebeurt bij (dreiging van) een recessie. Denk daarbij aan b.v. oververhitting van de economie en een recessie nodig is om de inflatie weer onder controle te brengen. De centrale bank begint dan de rente dusdanig te verhogen dat deze af gaat koelen, maar voordat de inflatie gaat dalen zit de economie dan al een recessie. M.a.w er wordt dan sprake van oplopende reële rentes. Samen met de afkoelende economie wordt daar dan door de aandelenmarkt negatief op gereageerd. Dit is ook de fase waarin de langetermijnrentes harder dalen dan de kortermijnrentes en de betreffende valuta sterker wordt. Precies het tegenovergestelde gebeurt in een recessie, de inflatie daardoor daalt en de centrale bank het tijd vindt om de economie te gaan stimuleren dmv lagere reële rentes.
Kijken we tegen deze achtergrond naar de huidige situatie, dan maakt m.n. de Amerikaanse regering zich nu zorgen over een afglijden van de economie naar een recessie toe. Vandaar dat er steeds grotere druk op de Fed wordt uitgeoefend om snel de rente te verlagen. Het grote verschil deze keer is echter dat de inflatie niet stijgt vanwege oververhitting van de economie, maar door de importtarieven en de krapte op de arbeidsmarkt agv het huidige immigratiebeleid. Om precieser te zijn, de economie groeit agv alle onzekerheid die beide met zich meebrengen maar met ca 1,5%, maar toch stijgen de salarissen in een dusdanig tempo dat vooral de prijzen in de servicesector - ca. 75% van de totale economie- met ruim 3% op jaarbasis stijgen. Daarentegen zijn de prijzen van goederen door de importtarieven nog niet veel gestegen maar enquetes onder importeurs geven aan dat dit binnenkort alsnog zal gaan gebeuren. Zo lang er geen sprake wordt van recessie-en daar wijst momenteel nauwelijks iets op- valt niet te verwachten dat dit dan gecompenseerd zal worden door een afname van de prijsstijgingen bij de servicesector. De conclusie is daarom dat de inflatie momenteel maar heel weinig aanleiding geeft om de rente te verlagen.
Wat echter als de Fed dit toch doet. Volgens de Amerikaanse minister van financieen bestaat er nu ruimte voor een snelle verlaging van de rente. Dit kan echter alleen maar op een gezonde manier, indien er aan 1 van de volgende voorwaarden wordt voldaan:
- de Amerikaanse economie moet dan nu snel afglijden richting een recessie (wij kennen geen serieuse econoom die daar nu bang voor is).
- de productiviteit moet snel gaan oplopen. M.n. wordt daarbij gedacht aan Artificial Intelligence. Die indruk zou men ook zeker krijgen als men kijkt naar de enorme bedragen die de techbedrijven in de ontwikkeling ervan investeren. Veel experts waarschuwen er echter voor dat A.I. in de toekomst de productiviteit zeker een stuk zal verhogen, maar dat dit de komende jaren nog langzaam zal gaan. In ieder geval te langzaam om de huidige euforie te rechtvaardigen.
Onze eindconclusie is dan ook dat alle financiële markten binnenkort te maken gaan krijgen met tegenvallende renteverlaging in de VS.
In Europa ligt de situatie anders. Daar nadert de groei het nulpunt door afgenomen export naar de VS en de onzekerheden die importtarieven met zich meebrengen. Dit drukt de inflatie verder, vooral als de Fed toegeeft aan druk vanuit de regering en de rente verlaagt zonder voldoende economische aanleiding. In dat geval zouden de inflatieverwachtingen en de langetermijnrentes in de VS stijgen, terwijl de dollar verzwakt.
Als de Fed echter "haar poot stijf“ houdt en slechts bescheiden renteverlagingen doorvoert - een scenario dat wij momenteel het meest waarschijnlijk achten - dan zien we de ECB de rente met hooguit nog eens 0,25% verder verlagen, mede omdat de Europese economie steeds meer fiscaal wordt gestimuleerd. Geeft de Fed wel toe aan de druk van de regering - iets dat we sowieso in een latere fase verwachten- dan zou de ECB ons insziens de rente nog met ongeveer drie stappen van 0,25% kunnen verlagen.
