De afgelopen weken kwamen er uit de VS cijfers die er op wijzen dat de economie nog altijd met circa 2,5% groeit en dat dit iets boven de huidige potentiële groei ligt. Daarnaast daalt de inflatie niet meer en blijft daarmee iets te hoog. Ook dit laatste wijst in de richting van een groei iets boven de potentiële groei. Dit is van belang omdat de Amerikaanse economie op min of meer volledige capaciteitsbezetting draait en de inflatie weer gaat oplopen bij een groei boven de potentiële groei. Deze week kwamen er echter een paar cijfers uit die juist op een iets lagere inflatie wijzen. Of dit het begin van een nieuwe neerwaartse trend is weet niemand, maar de aandelen- en obligatiemarkten reageerden er in ieder geval enthousiast op. Wij verwachten echter niet dat dit enthousiasme lang zal aanhouden, want het betekent ons inziens niet dat de Fed nu plotseling meer ruimte heeft om de rente te verlagen:
- Trump heeft al aangekondigd meer importtarieven te gaan heffen. De markten nemen dit echter niet meer zo serieus. Immers de meeste van de tarieven die hij heeft aangekondigd gaan pas op een latere datum in en dat biedt tijd om er over te onderhandelen. In de praktijk zal het daarom volgens de markten wel meevallen met de tarieven.
- In onze recente GFM rapporten hebben we al uitvoerig aangegeven het niet met deze redenering eens te zijn. Naar onze mening moet Trump alleen wachten met het werkelijk op grote schaal instellen van importtarieven tot het Congres zijn belastingvoorstellen aanneemt. Dit zal waarschijnlijk minimaal nog een paar maanden duren. Zodra deze voorstellen zijn aangenomen verwachten we alsnog importtarieven op grote schaal. Trump heeft de opbrengsten hieruit hard nodig om de belastingverlagingen die hij wil doorvoeren te financieren. Circa 60% kan daarmee gedekt worden. Natuurlijk probeert hij ook met Musk op grote schaal de overheidsuitgaven terug te dringen. Dit leidt tot veel publiciteit, maar op de totale overheidsuitgaven gaat het om relatief kleine bedragen. Dit zal ons inziens voorlopig zo blijven, omdat voor echt grote bezuinigingen het Congres nodig is. In het Congres heerst echter een grote mate van verdeeldheid, zodat echt grote bezuinigingen maar moeizaam aangenomen zullen worden, als dit al gebeurt.
De conclusie is dat de Fed er voorlopig rekening mee moet houden dat de inflatie straks als gevolg van de importtarieven gaat oplopen en dus een iets lagere of hogere inflatie op dit moment niet zo veel uitmaakt. Al helemaal niet tegen een achtergrond van volledige capaciteitsbezetting en een groei boven de potentiële groei.
Het zou anders zijn indien er tekenen zouden komen dat de groei binnenkort flink gaat afzwakken, bijvoorbeeld door een snelle afname van het overheidstekort (nu ca 6,4% van GDP, terwijl het in de huidige omstandigheden ca. 0% zou moeten zijn ). Kijkt men echter naar de ontwikkeling van de werkgelegenheid en van de loonstijgingen, dan bestaat er maar weinig reden om een lagere groei te verwachten. Maatregelen om het overheidstekort te verminderen zijn er ook niet echt. Zelfs als het Musk lukt behoorlijk te bezuinigen, dan staan daar veel hogere sociale en medische kosten door de vergrijzing tegenover. Bovendien schiet de post te betalen rente omhoog zolang de rentes niet flink gaan dalen.
Groeiend optimisme over Europa?
Opvallend is verder dat de markten de laatste tijd optimistischer tegen Europa beginnen aan te kijken. Dit kan men bijvoorbeeld aflezen aan het gedrag van de Europese aandelen en de koers van de Euro. De Europese aandelen hebben natuurlijk het voordeel van een verruimend monetair beleid van de ECB, maar daar staat tegenover dat het instellen van importtarieven gemakkelijk kan uitlopen op een handelsoorlog die de Europese economie in een recessie zal duwen. De vooruitzichten voor Europa worden er ook niet beter op omdat de VS zich steeds meer uit Europa terugtrekken en zich veel meer gaan richten op China.
De markten kijken echter naar de andere kant van de medaille: De Europese landen worden nu gedwongen veel meer met elkaar te gaan samenwerken en een gezamenlijke defensie-industrie uit de grond te stampen. Gecombineerd met het aanpakken van de klimaatverandering en met een ruime monetaire (en waarschijnlijk ook fiscale) politiek, zal dit waarschijnlijk tot het aantrekken van de groei leiden.
Wat ons betreft zal het verruimen van de monetaire politiek waarschijnlijk voorlopig aanhouden, maar de overige zaken komen niet ‘overnight’ op gang. We verwachten in Europa voorlopig dus nog zeer lage economische groei en dalende rentes. In dit opzicht is het ook niet gunstig dat er het afgelopen kwartaal sprake was van een minimale groei, terwijl de werkgelegenheid behoorlijk is toegenomen. Dit duidt op een lagere productiviteit. Om de concurrentiepositie van Europa te verbeteren moet deze juist flink oplopen.
Hartelijke groet,
ICC