Groei en langere termijnrentes rond hun dieptepunt
De financiële markten hebben scherp gereageerd op de herziening van de werkgelegenheidscijfers over de 12 maanden tot 1 april van dit jaar. Daaruit bleek dat de werkgelegenheid in de VS gedurende die maanden maar met circa de helft was toegenomen ten opzichte van oorspronkelijk gemeld. Sinds 1 april is de werkgelegenheid nog verder afgenomen en is de toename tot vrijwel nihil gedaald. Meteen speculeerden de markten op meer renteverlaging door de Fed dan waarvan men daarvoor was uitgegaan. Dus alle rentes daalden, de aandelenkoersen en vooral de edelmetalen stegen hard en de dollar werd zwakker. De vraag is nu; is dit een gamechanger en zetten deze bewegingen voorlopig door?
Wij hebben de volgende overwegingen.
Vooralsnog zijn de groeicijfers van de economie niet aangepast, hetgeen betekent dat de toename van de productiviteit ook hoger heeft gelegen. Zet deze trend door dan is dit zeker positief voor de groei omdat deze dan verder kan oplopen zonder gevaar voor hogere inflatie. Op zijn beurt helpt hogere groei ook het overheidstekort terug te dringen. Men mag echter niet te snel conclusies trekken, omdat nog moet blijken waar de hogere productiviteit door veroorzaakt is. Dit kan door AI zijn, maar ook door de krapte op de arbeidsmarkt, waardoor er meer verlangd is van de bestaande werkende bevolking. Het eerste doet veel goeds voor de toekomst vermoeden, het tweede is slechts een tijdelijk fenomeen.
Tot voor kort had het laag houden van de inflatie bij de meeste centrale banken, ook bij de Fed, de hoogste prioriteit. Nu gaat men echter van renteverlaging in de VS uit, terwijl de inflatie oploopt. Dit moet men tegen een achtergrond zien dat centrale banken en met name de Fed steeds huiveriger worden voor lage groei en zelfs recessie. Lage groei wordt als steeds gevaarlijker gezien door de almaar stijgende total debt/GDP ratio’s en de desastreuse gevolgen voor de overheidsfinanciën. Groei krijgt daarom steeds meer de hoogste prioriteit.
Essentieel is in ieder geval de vraag waar de lagere werkgelegenheid vandaan komt. Lagere economische groei, gebrek aan arbeidskrachten door de immigratiestop of door een snelle toename van de productiviteit? Betreft het de laatste twee dan hoeft de economie nu niet veel gestimuleerd te worden. Bij een gebrek aan arbeidskrachten zou dat vragen om oplopende loonstijgingen en inflatie zijn. Alleen lagere groei zou echte stimulering van de economie vereisen, althans als men zich niet veel van de oplopende inflatie aantrekt. Volgens sommige economen hoeft men dit ook niet te doen, omdat de oplopende inflatie vooral veroorzaakt wordt door de importtarieven. Zij denken dat het effect daarvan vanzelf weer overwaait.
Vooralsnog heeft het bedrijfsleven nog maar weinig mensen ontslagen. Een teken dat de groei niet erg laag ligt. De Fed is echter bang dat dit binnenkort alsnog zal gaan gebeuren en er dan koopkrachtsverlies bij de consument zal optreden, waardoor de economie in een neerwaartse spiraal terecht kan komen. Het ziet er daarom naar uit dat de centrale bank het zekere voor het onzekere wil nemen en de rente deze maand zal gaan verlagen.
De markten gaan er echter vanuit dat de Fed veel agressiever zal gaan optreden. Zij verdisconteren nu tot medio volgend jaar snel opeenvolgende verdere verlagingen.
Als de economie voorlopig zwak blijft is dit logisch, maar daar zijn maar weinig aanwijzingen voor. En nog belangrijker, als de groei al terugvalt komt dit niet door de hoge rentes, maar door de grote onzekerheid die is ontstaan door de importtarieven. Deze moeten nog door de Supreme Court goedgekeurd worden, maar de kans is vrij groot dat lang niet alle tarieven goedgekeurd zullen worden en dat er ook nog flink juridisch over gevochten zal gaan worden. Tot hier meer zekerheid over ontstaat, staan de meeste afgesloten handelsakkoorden op losse schroeven.
Dit betekent dat het stimuleren van de groei via lagere rentes waarschijnlijk niet veel succes zal opleveren en het grote risico met zich meebrengt dat de economie door de lagere rentes te veel gestimuleerd wordt. Zeker nu de Amerikaanse economie vanaf begin volgend jaar ook flink fiscaal gestimuleerd gaat worden.
Onze conclusie is dat er vanwege de groei- en inflatievooruitzichten voor de komende periode helemaal geen reden is voor veel renteverlagingen. Dat de Fed het zekere voor het onzekere wil nemen begrijpen we, maar dit rechtvaardigt niet een reeks van renteverlagingen achter elkaar. Waarschijnlijk moet daar later duur voor betaald worden in de vorm van snel oplopende inflatie, hetgeen de edelmetalen al aan het verdisconteren zijn.
Wij denken dat de Amerikaanse langeretermijn rentes hun bodem nu dicht genaderd zijn en binnenkort zullen gaan stijgen. Dit geldt ook voor de Europese langeretermijnrentes, want ook in Europa lijkt vanwege de fiscale stimulering een dieptepunt in de economische groei in zicht. Wel zullen de Europese langeretermijnrentes, door een veel geringer inflatiegevaar, waarschijnlijk minder hard gaan stijgen dan in de VS.
